In juli 2019 werd door de KWINK groep een onderzoeksrapport gepubliceerd over de staat van rechtsbescherming in de aanbestedingspraktijk. Het onderzoek bevestigt dat inschrijvers de rechtsbescherming in het aanbestedingsrecht te laag achten, terwijl aanbestedende diensten de rechtsbescherming voldoende vinden. Zie over dit onderwerp ook mijn eerdere artikel: “Adequate rechtsbescherming bij aanbestedingsrecht?”.
Naar aanleiding van het rapport zijn door Mona Keijzer, Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, maatregelen getroffen om de rechtsbescherming bij aanbesteding te verbeteren. In een Kamerbrief van 3 december 2020 schetst de staatssecretaris welke stappen zijn gezet en welke nog gezet zullen worden ter verbetering van de rechtsbescherming. In de brief gaat zij ook in op de zevende periodieke rapportage van de Commissie van Aanbestedingsexperts en het opnieuw opgestarte vervolgprogramma ‘Beter Aanbesteden’.
Inhoud Kamerbrief
De aanbevelingen uit het rapport van KWINK groep zijn ten eerste op verschillende deelgebieden concreet uitgewerkt. Daarvoor is een klankbordgroep bestaande uit aanbestedende diensten, ondernemers, wetenschappers en advocaten betrokken. Een van deze deelgebieden is de klachtbehandeling vóór het moment van inschrijving. Op veel vragen is binnen de klankbordgroep antwoord gekomen, maar sommige onderwerpen bleken te complex en moeten nog verder worden verkend. Bijvoorbeeld de wens van ondernemers voor een laagdrempelige geschilbeslechting bij gunnings- en selectiebeslissingen. Dat onderwerp is te ingewikkeld om al een oplossing voor te vinden.
Alle uitkomsten van de klankbordgroep zullen worden verwerkt in een integraal plan om rechtsbescherming bij aanbestedingen te verbeteren. Dit plan zal in het eerste kwartaal van 2021 aan de Kamer worden aangeboden. Daar wordt uiteraard reikhalzend naar uitgekeken.
Zevende periodieke rapportage van de Commissie van Aanbestedingsexperts
De Commissie van Aanbestedingsexperts brengt adviezen uit en biedt ondernemers een laagdrempelige mogelijkheid om klachten aanhangig te maken. Uit de 7e jaarrapportage blijkt dat het aantal klachten nagenoeg gelijk is gebleven aan het aantal van de voorgaande drie jaren. Wat opvalt, is dat het aantal adviezen dat de Commissie heeft uitgebracht is gehalveerd. De Commissie geeft aan dat dit komt door onderbezetting op het secretariaat. Daardoor moet zij noodgedwongen zaken prioriteren. Zaken waarin het advies daadwerkelijk een verschil kan maken voor de uitkomst van de betreffende procedure worden met voorrang behandeld. De gemiddelde doorlooptijd van deze zaken is hierdoor licht gedaald van 40 naar 33 dagen. Klachten zonder kritieke termijnen blijven hierdoor liggen. De gemiddelde doorlooptijd daarvan is gestegen naar 176 dagen. Het ministerie kondigt aan de observaties uit de jaarrapportage mee te nemen bij het uitwerken van de rechtsbeschermende maatregelen.
Vervolgprogramma Beter Aanbesteden
Geschilbeslechting bij aanbestedingen is belangrijk, maar geschillen zouden in de eerste plaats ook voorkomen kunnen worden door betere samenwerking en communicatie tussen overheid en bedrijfsleven. Daarom heeft het ministerie in samenwerking met VNO-NCW/MKB-Nederland en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) gewerkt aan het vervolgprogramma Beter Aanbesteden. Dit traject is gericht op het verbeteren van de aanbestedingspraktijk door dialoog en samenwerking tussen overheden en ondernemers. Die dialoog moet structureel vorm krijgen. Daar wordt budget voor vrijgemaakt.
Conclusie
We kunnen dit jaar een plan verwachten waarin de maatregelen voor de aanbestedingspraktijk zijn uitgewerkt. Dit plan zal gebaseerd zijn op de uitkomsten van het KWINK-rapport, de bevindingen van de klankbordgroep en de jaarrapportage van de Commissie van Aanbestedingsexperts. Het voornemen is het plan binnenkort al te presenteren. Of dat lukt, is afwachten. Wij houden het voor u in de gaten. In de tussentijd staan we voor u klaar voor al uw vragen op het gebied van aanbestedingsrecht.
Deze bijdrage is geschreven door Hanne Klapwijk en Henk-Jan Ligtenberg. Henk-Jan Ligtenberg is verbonden aan de Praktijkgroep Overheid.
